Bilişsel Davranışçı Terapi (Bilişsel Davranış Terapisi), günümüzde psikoterapi alanında en çok tercih edilen terapi modellerinden biridir. Bilişsel Davranışçı Terapinin kurucusu olarak Aaron Temkin Beck kabul edilmektedir
Bilişsel Davranışçı Terapi, duyguları olumlu etkilemeye dayalı, düşünceleri değiştirmeye odaklanan kısa süreli ve yapılandırılmış bir psikoterapi yöntemidir.
Şimdiki zamana odaklanır. Danışanın, terapiste başvurduğu dönemdeki sorunlarından yola çıkar. Ancak kişinin geçmişte geliştirdiği mantıksız düşünce, uyum sağlamayan duygu ve davranışlarını değiştirilmesini hedefler. Tüm psikolojik bozuklukların altında, kişinin geçmişte öğrenidiği bu işlevsiz (zararlı, işe yaramayan) düşüncelerin (otomatik düşünce) ve inançların yattığını kabul eder. Bu işlevsiz düşünce ve inançlar, kişinin duygu ve davranışlarını etkiler.
İnsanlar, düşüncelerini daha gerçekçi yollarla değerlendirmeyi öğrendiklerinde, davranışlarında ve duygu durumlarında iyileşme yaşamaktadırlar.
Bilişsel davranışçı terapide terapist, duygusal ve davranışsal değişiklik yaratmak için, hastanın düşünce ve inanç sisteminde değişiklik yapılmasının değişik yollarını arar.
Örneğin;
Oldukça depresif, mutsuz ve karamsar olduğunuzda ve bazı şeyleri yapamadığınızda, aklınızdan şöyle düşünceler (otomatik düşünce) geçer:
"Ben hiçbir şey yapamam"
"Ben işe yaramaz biriyim"
"Ben başarısız biriyim hiç bir şey yapamam" .v.s…
Bu tarz düşünceler, belirli bir duygu ve davranışa yol açar. Üzgün hissedersiniz (duygu) ve yatağınızda kıvrılırsınız (davranış).
Görüldüğü gibi düşünce şeklimiz hissettiğimiz duyguyu ve davranışımızı belirledi.
BDT hangi sorunlarda yardımcı oluyor?
Bilişsel davranışçı terapiyle ilgili yapılan bilimsel çalışmaların sonuçlarına göre, blişsel davranışçı terapinin işe yaradığı bazı sorunlar şunlardır:
* Depresyon* Panik bozukluğu
* Sosyal fobi
* Obsesif kompulsif bozukluk
* Davranım bozukluğu
* Kişilik bozuklukları
* Alışkanlık bozuklukları
* Uyku bozuklukları
* Kronik sırt ağrısı
* Kulak çınlaması
* Çift sorunları
* Aile sorunları
* Komplike yas
* Patolojik kumar
* Öfke ve düşmanlık
* Anksiyete bozuklukları
* Hipokondriyazis
* Travma sonrası stres bozukluğu
* Cinsel işlev bozuklukları
* Çift tedavileri ve aile terapileri
* Alkol ve madde kötüye kullanımı
* Yeme bozuklukları
* Somatoform bozukluklar
* Özgül fobiler
* Yeme bozuklukları
Bu terapi, diğer bazı terapilere göre daha kısa sürer (ortalama 16 seans gibi) ve danışan ile ve terapistin ortak çabalarına dayalıdır. Her ikisinin de rolleri vardır. Bilişsel Davranışçı Terapi'de danışanın ev ödevlerini yerine getirmesi çok önemlidir. Ev ödevi, önemli duygular ve onlara bağlı olan duygularla ilgili günlük tutuma, olumsuz veya gerçek dışı alışkanlıkları saf dışı bırakma üzerine odaklanır.